Pinulongang Bisaya (Everything about Bisaya Language, Ludabi, ug uban pa)

[josephdc]

---

^ Didto ko gabii.... Daghan kaayo ang mga mitambong, napuno ang tibuok function room; gani ang uban namarog na lang.

Nindut biya, pero wala jud kaayo nako ma-appreciate kay layo kaayo ko sa stage og dili pud klaro ilang speaker sa luyo nga bahin sa room.

Gipasidunggan nila si Minggoy Lopez, ang compositor sa walay kamatayong mga awit nga "Rosas Pandan" og "Kamingaw sa Payag", pinaagi sa iyang anak; og si Maning Velez usab.

Mikanta usab si Max Surban.... hehehe kita na jud ko niya sa personal. Siaw kaayo'ng tawhana.

Nindut kaayong mukanta ang UV Chorale Group. :mrgreen:

@Brownprose: Nahinayon ka'g lili sir?

[szichri]

akong suwayan og kulit sa akong alimpatakan kaning inyong mga gipangasoy nga mga pinulongang binisaya... (ambot og sakto ba ni nga pagka istorya sa pinulongang binisaya).. im learning a lot from this thread... copy, paste and print ang tibuok thread hehehehehe ... daghang salamat sa inyong tanan ilabi na kang sir Santo Forester kay nakapamalandong ko nga pagka nindot diay sa pinulongang binisaya...

[akoyako]

Napatik kini sa atong pamantalaang THE FREEMAN.
Only that "my mind is willing, the body is weak".
ALANG SA MAKATAMBONG, Suginli unya mi sa mga mabulokong hitabo mga abay...

Adto ka Bay Akoy?

Bay Forester,
wa ko katambong. ambitan na lang nato ang taho sa atong kaabay nga si Jesse Baring, gapuyo sa Kalubihan, lumilihok sa LUDABI, wa na gyod siya kadayon sa iyang komperensiya kay natiurok didto sa pasundayag Binisaya.
Nalingaw kog basa, kay bisan tuod naka-amerkana siya, apan ang iyang kaunoran Bisaya gyod. Kinaham gyod sa Bisdak ang inato.

Akoy
2008.3.16
Mao ning iyang gipaambit sa balayan sa Kalubihahan(Ka-Lunsayng Binisaya-han):

Mga Higala,

Kagabii, nahulog na pod ang tabil sa usa ka mabulokon nga pasundayag
kabahin sa kinaiyang sugbuanon nga didto pagahimoa sa CICC. nasagol
ang akong gibati samtang nagsud-ong sa pasundayag. buhi kaayo ang
atong pagkabisaya og makit-an nimo nga gigutom ang mga bisdak sa
binisayang kalan-on.

Ang CICC makapasulod og 3000 ka tawo og kini puno kaayo sa tawo. Didto
si dodong og si inday, si tatay og si nanay, si lolo og si lola, og
mga dagkong tawo sa katilingbang bisaya. makit-an pod didto ang mga
madre nga mitan-aw sa pasundayag. ako lagi nga dunay untay laing
kahihukan sa pias lawak, nahitiurok sa pasundayag og wa na kalahos
didto sa ako gyud untang tuyo nga mao convention sa Rotary Club. Morag
kataw-anan gud ang akong panapot kay nag amerkana man ko og morag ako
rang usa didto nga sapot og ingon niadto. pero bisan pa og nag
amerkano ko, nigula gyud ang akong pagkabisaya og morag gud usahay
mosaylo og molanog ang akong hugyaw sa ubang nanan-aw.

Pinasiugdahan kadto nga pasundayag ni Dodong Gullas nga maoy nangulo
sa Hiposanan sa mga Kinaiyang Sugbuanon. Gihatagan og pasidungog ang
mga Sugbuanong alagad sa arte or musika. Apan ang naka-apan kay ang
uban nitaliwan na sa kalibotan sama ni iyo karyo, duna pa toy Neri,
minggoy lopez og si maning velez. mga anak na lang amg tua didto. Si
al comendador, erlinda dajao og si novo bono ang buhi pa nga
gihatangan og pasidungog.

Didto pod si max surban nga maoy nakapaukay sa nanan-aw. Sus, pastilan
si max surban, nahurot ang akong tingog sa pag singgit singgit sa ka
nindot sa iyahang pasundayag. Pero matud pa ni max Surban, Daghan na
kuno kaayo siya pasidungog nga nakuha sa kaulohan apan ang iyang
pasidungog nga nakuha gabii maoy unang pasidungog nga iyang nadawat
dinhi sa sugbo. makapahinuklog pod.

gipasundayag didto ang mga kinaiya sama sa pamalaye sa kalonon,
tulamon ni lola inig human sa kasal sama sa sudlay sa buhok og tamak
sa plato. didto pod ang balak harana ni al comendador og ang Kulilisa
sa hari.

Hinaot unta nga makakuha og kopya sa video adto para ato pong mapakita
ninyo dinhi. Ako na tonggi-ingnan si Dodong Baduel nga mangayo og
kopya og nisaad siya nga iya kong hagatan. Higala nako si Dodong
Baduel siya man gani nihatag nako og ticket nga libre para masundayag.

Mao lang sa na, Mabuhi ang mga Bisaya......

Jesse

[akoyako]

Balita Bisaya:
KWF, mibarog sa Kongreso alang sa multilingguwalismo

MITISAR ang Komisyon sa Wikang Filipino sa ilang opisyal nga baroganan sa pagbaton og bag-ong sumbanang pangpinulongan ilawom sa Balaodon Isip 230 (gipasar ni Rep. Luis Villafuerte), Balaodon Isip 305 (gipasar ni Rep. Eduardo Gullas), Balaodon Isip 446 (gipasar ni Raul Del Mar) ug Balaodon Isip 1138 (gipalabang ni Rep. Liza Maza).
Segun sa gipadayag nga posisyon ni Komisyoner Dr. Ricardo Ma. Duran Nolasco, sa usa ka hearing nga gipahigayon sa Kongreso kaniadtong Pebrero 27, 2008, ang naasoy nga mga balaodon kinahanglang mapahiuyon sa paggamit sa unang pinulongan sa mga magtutuon gikan sa pre-scholol hangtod sa Grade VI. Ilawom niining maong laraw, ang Filipino ug Iningles itudlo isip linain nga mga panulun-an. Ang lokal ug rehiyonal nga pinulongan ug literatura mahimong ilangkob isip linain nga modyul sa panulun-ang Filipino o kaha ibulag gyod.
Ang mga ingon nga kausaban maghatag sa mga tinun-an— mga tinun-an kansang unang pinulongan dili Filipino o Iningles— og igong panahon aron mapalambo ang ilang kognitibo ug lingguwistikong kahanas sa ilang unang pinulongan. Sa maong proseso, matibuok ang usa ka solidong pundasyon sa pagkat-on sa mga panulun-ang itudlo ginamit ang Filipino ug Iningles. Sa sekondarya, ang mga pinulongang Filipino ug Iningles ang nag-unang pinulongang gamiton sa pagtudlo samtang ang inahang dila, isip lingguwa prangka, maoy gamitong abag nga medyum o kaha himoong buwag nga panulun-an.
Gidugang pa ni Nolasco nga pinaagi sa paggamit sa pinulongan nga masabtan sa tinun-an, dili lamang kay napalig-on ang paghatag gibug-aton sa tradisyong kultural, kondili mas pang masabtan ang mga panulun-an nunot sa daling pagkat-on sa Filipino ug Iningles. Isip dugang, kon ang unang pinulongan ang gamiton sa lawak-saringan, molambo ang kahanas sa kritikal nga panghunahuna ug kini matakli ngadto sa uban pang pinulongan.
Kahisgotan dinhi nga atol sa gihimong hearing, dili lamang ang KWF ang nagpadayag og susamang baroganan. Alang usab sa multilingguwalismo ang posisyon sa Summer Institute of Linguistics-Phil., Dr. Dina Ocampo sa UP, NEDA, Nueva Vizcaya State University ug uban pang institusyong mingtambong sa hearing.— TNB


Simpatiya sa KWF sa mga Bisaya

AGIG pagsimpatiya sa Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) kanatong mga Bisaya labot sa kontrobersiyang namugna sa mayagayagaong pelikulang “Sakal, Sakali, Saklolo” ug isip pagsanong usab sa sulat-protesta nga gisang-at sa BATHALAD-Mindanao, ang KWF miposte og pamahayag sa ilang opisyal nga websayt (http://wika.pbwiki.com).
Aron katamdan kini sa iyang orihinal nga han-ay, wala na namo hubara ang maong mensahe. Ania:
“BA’T PINALAKI MONG BISAYA ITONG APO KO?
Ito ang linyang binigkas ni Ms. Gloria Diaz na gumanap bilang isang lola sa pelikulang “SAKAL, SAKALI, SAKLOLO”, opisyal na entri sa 2007 Metro Manila Film Festival (MMFF) ng STAR CINEMA Productions Incorporated.
Ang naturang nakaiinsultong bahagi ng pelikulang ito ay pinalala pa ng pahayag ng ina ng bata na ginampanan ni Miss Judy Ann Santos, sa pagsasabi na Tagalog ang wikang dapat ituro sa bata upang ito’y maging isang tunay na Pilipino, at walang bahagi sa pelikula kasunod ng nasabing linya o dayalogo ang nagpakita na ang naturang insulto ay mali o ang papel na ginampanan upang masabi ang gayong insulto ay nagsisi o umamin ng kanilang kamalian.
Kaugnay nito, hiniling ng Bathalad Mindanao Inc., sa pamumuno ni G. Eufemio Flores na humingi nang nakasulat na paumanhin sa lahat ng mga Bisaya dahil sa sugat na idinulot ng gayong insulto, ang STAR CINEMA productions kasama si director Jose Javier Reyes, ang scriptwriter ng pelikula, mga artistang sina Gloria Diaz at Judy Ann Santos, kasama pa rin ang lahat ng tao sa likod ng paggawa, produksiyon at pagpapalabas ng naturang pelikula.”— TNB

Liwayway Magazine, gipasidunggan

ANG magasing Liwayway, igsoong sinemanang magasin ning Bisaya, gipasidunggan sa Gawad TANGLAW (Gawad Tagapuring mga Akademisyan ng Aninong Gumagalaw) isip “2007 Best Literary Magazine” ug ingon man espesyal nga kategoriyang “Lifetime Achievement Award”.
Dungan niini, ang Balita, laing produkto sa Manila Bulletin, gipasidunggan usab isip “Best Newspaper in Filipino” sa nasod. Ang pagpasidungog gipahigayon niadtong Marso 1, 2008 sa Ernesto Palanca Auditorium sa University of Perpetual Help System, Las Piñas Campus atol sa pagsaulog sa ika-6 nga tuig sa Gawad TANGLAW, institusyong gipangulohan ni Dr. Romeo Flaviano Lirio.
Ang maong prestihiyosong pasidungog personal nga gidawat ni Manila Bulletin Publisher Atty. Hermogenes P. Pobre. Mitambong usab sa maong okasyon ang Magdudumalang Editor sa Liwayway nga si Ms. Angela Perez, uban sa iyang mga staff, Perry Mangilaya, ug Wilson Fernandez kinsa maoy miaktong potograper.

(Bisaya TNBalita Marso 19, 2008 http://bismag.pbwiki.com) .

[akoyako]

akong suwayan og kulit sa akong alimpatakan kaning inyong mga gipangasoy nga mga pinulongang binisaya... (ambot og sakto ba ni nga pagka istorya sa pinulongang binisaya).. im learning a lot from this thread... copy, paste and print ang tibuok thread hehehehehe ... daghang salamat sa inyong tanan ilabi na kang sir Santo Forester kay nakapamalandong ko nga pagka nindot diay sa pinulongang binisaya...

Kadtong dunay mga kutay(links) sa Binisaya nga balayan(website) palihog lang ilingkit sa global links aron
dali makita ni szchri dire: http://bisaya.wiki.zoho.com

under maintianance daw karong adlawa, ugma pwede na.

Akoy
2008.3.16

[brownprose]

^ Didto ko gabii.... Daghan kaayo ang mga mitambong, napuno ang tibuok function room; gani ang uban namarog na lang.

Nindut biya, pero wala jud kaayo nako ma-appreciate kay layo kaayo ko sa stage og dili pud klaro ilang speaker sa luyo nga bahin sa room.

Gipasidunggan nila si Minggoy Lopez, ang compositor sa walay kamatayong mga awit nga "Rosas Pandan" og "Kamingaw sa Payag", pinaagi sa iyang anak; og si Maning Velez usab.

Mikanta usab si Max Surban.... hehehe kita na jud ko niya sa personal. Siaw kaayo'ng tawhana.

Nindut kaayong mukanta ang UV Chorale Group. :mrgreen:

@Brownprose: Nahinayon ka'g lili sir?

wa gyud intawn bro. kay gabii na kaau ko nahuman sa akong buluhaton. gi balita sa abs-cbn ang maong pasundayag lingaw kuno kaayo kay naa man diay si max surban hehehehe. basin sa sunod tuig pohon kay naa pa gihapon ni

[josephdc]

^ murag every year mani siya bro. gi broadcast man sa dyab ang programa. naminaw ko sa radyo samtang nagpadulong ko sa CICC, nadunggan nako ang rendition sa UV Chorale sa "Matud Nila". mas klaro og mas nindut sa radyo kaysa sa akong nahimutangan sa venue.

[forester]

Sugbo: Ang Unang Dakbayan


Sa dihang si Miguel Lopez de Legazpi dinhi midunggo sa Sugbo subay sa mga timaan nga gisubay sa panaw ni Magallanes mga 44 ka tuig na ang milabay, iyang gi-declarar ang Sugbo [Cebu] isip usa ka ciudad [dakbayan (dakung bayanan)] niadtong 1565.

Sahi sa mga panghitabo, si Legazpi midis-ug didto sa Manila pipila ka tuig human ma-declarar ang Sugbo isip dakbayan. Ang Manila na usab ang iyang gimugna'ng ciudad, kini nahinabo niadto'ng Junio 24, 1571.

Kining maong kahimtang nagpasabut nga ang kinaunaha'ng dakbayan sa Pilipinas mao ang Cebu og dili ang bisan unsang dapit sa atong kapupud-an.

[clarkhkent]

salamat sir forester nga na utingkay kini nmo nga inpormasyon mahitungod sa sugbo nga unang dakabayan......PERO naglibug ko og nganong ika 71 pa man ka tuig nga na deklarar ang sugbo isip usa ka syudad (kini nahitabo niadtong febrero 24, 200....mao kini ang akong gikalibgan sa una pa....ang tibouk sugbo(cebu province) ba maoy gi deklarar nga syudad niadtong panahona? dghang salamat ug palihug kon makatubag ka ani....librehan teka ug kape sa BO's puhon magkita ta....hehehehe

[forester]

Hahahaaaa.... Very nice question Clarkh! That means "bright observations".
Sa akong pag-sinubay sa kasaysayan, adunay 5 ka managlahi'ng edad ang atong Sugbo, kini mao ang mosunod:
1. Edad [Spanish term for "age] sa Sugbo sa wala pay nasulat nga kasaysayan
2. Edad sa Sugbo sigun sa paglalin sa mga langyaw, sama sa Insik, Malay, ug uban pa
3. Edad sa Sugbo sigun sa "declaracion" sa mananakop nga si Magallanes
4. Edad sa Sugbo sigun sa "declaracion" ni Legazpi [katalirungan sa pagkahimugso sa Tunghaang Jesuita nga mao karon ang San Carlos
5. Edad sa Sugbo sigun sa "Ordinanza" [Legislative Act] sa panahon sa Pangagamhanang Amerkano, nga maoy atong gisunod ug gi-celebrar.

Sama kini sa Pangidaron sa Emperio Romano nga ilang gisugod ang pag-ihap sa panahon sa ilang giingon nga AVC [Ab Urbi Condita], nagkahulogan ang AVC or AUC sa Ininglis nga "From the Building of the City".

Ang tibuok bang "provincia" ang tuyo ni Legazpi nga mugna-ong "city"? Ang tubag DILI. Ang mga Kastila aduna nay ilang "standard" sa pag-ila nga "city" o "province" alang sa usa ka dapit. Ang dapit lamang sa sugbo nga adunay daghang lumolupyo maoy giilang "ciudad" sa maong panahon.